Wątki główne

Od postaci Jacka Soplicy tak naprawdę rozpoczyna się fabuła epopei. To on w przeszłości zakochał się w córce zaprzyjaźnionego arystokraty – Stolnika Horeszki. Jako człowiek zbyt przywiązany do hulaszczego trybu życia, został odprawiony z domu ukochanej, nie dopuszczono nawet, by się oświadczył. Szlachcic wpadł w rozpacz, ożenił się z przypadkową kobietą, która urodziła mu syna – Tadeusza. Wykorzystał moment napaści Moskali na zamek Horeszków, by dokonać zemsty i zabił Stolnika. Przygnieciony poczuciem winy, wstąpił do zakonu bernardynów, porzucił dotychczasową tożsamość i jako Ksiądz Robak zaczął wędrować po świecie, wszędzie próbując zorganizować pomoc dla Polski znajdującej się pod zaborami. W końcu wraca w rodzinne strony i osiada w Soplicowie, by organizować powstanie. Raniony w czasie szturmu Moskali, umiera, uprzednio wyznawszy swoje winy i uzyskawszy przebaczenie od starego sługi zamordowanego przez siebie Stolnika – Gerwazego.